Trộm cắp tài sản nhưng bị hại không kiện thì có bị khởi tố không

Chào luật sư: Anh trai tôi là thuyền trưởng của một con thuyền chở than chạy trên sông Hồng. Hằng ngày anh trai tôi có nhiệm vụ vận chuyển than theo hợp đồng từ địa điểm A đến địa điểm B. Ngày 30/5/2020 vừa qua anh tôi nhận chuyển 10.000 tấn than từ Quảng Ninh về Hải Phòng. Tuy nhiên anh tôi lại tự ý bán 5 tấn than cho một tàu khác sau đó bơm nước tưới lên than cũ như vậy lúc cân thì vẫn đủ 10.000 tấn như thỏa thuận. Anh tôi đang xuất hàng (5 tấn) cho tàu khác thì bị công an thành phố Hải Phòng bắt quả tang. Theo tính toán của công an thì số than mà anh tôi “rút ruột” trị giá 220 triệu đồng. Hiện anh tôi đang bị tạm giữ để điều tra, tuy nhiên cả 2 bên A và B đều không kiện hay gì cả. Vậy luật sư cho tôi hỏi anh tôi có bị đi tù không? Rất mong luật sư trả lời sớm câu hỏi của tôi.

Trả lời:

Theo câu hỏi mà bạn gửi về cho chúng tôi, và theo kinh nghiệm trong lĩnh vực hình sự thì có thể thấy rằng anh bạn có thể đã có hành vi trộm cắp tài sản theo quy định tại khoản 3 điều 173 Bộ luật hình sự 2015, sửa đổi bổ sung 2015. Với mức phạt tù cao nhất là 15 năm tù. Phân tích sâu hơn có thể thấy rằng:

Thứ nhất, thế nào là tội trộm cắp tài sản?

Điều luật không quy định cũng như không giải thích thế nào là trộm cắp tài sản, tuy nhiên theo kinh nghiệm của chúng tôi tham gia xét xử tại các phiên tòa, thì trộm cắp tài sản là hành vi lén lút lấy tài sản của chủ sở hữu hoặc người có trách nhiệm quản lý tài mà không dùng vũ lực hoặc đe doạ dùng vũ lực hoặc bất cứ một thủ đoạn nào nhằm uy hiếp tinh thần của người quản lý tài sản. Thông thường người phạm tội lợi dụng sự mất cảnh giác của người quản lý tài sản để lấy tài sản mà người quản lý tài sản không hề biết.

Thứ hai, hành vi của anh trai bạn có cấu thành tội Trộm cắp tài sản không?

Về khách thể: tội phạm xâm phạm đến quyền sở hữu hợp pháp tổ chức, cá nhân mà cụ thể trong tình huống này là anh bạn đã trộm 5 tấn than trị giá tương đương 220 triệu đồng của bên A và B.

Về mặt khách quan của tội phạm: Anh bạn đã lợi dụng sơ hở, sự chủ quan của chủ sở hữu số than đó để thực hiện hành vi phạm tội. Và không thực hiện bất kỳ thủ đoạn nào để uy hiếp tinh thần của chủ sở hữu.

Về mặt chủ quan của tội phạm: lỗi cố ý trực tiếp, anh của bạn nhận thức rõ hành vi của mình là nguy hiểm cho xã hội, thấy trước hậu quả sẽ gây thiệt hại về hàng hóa và giá trị tài sản cho hai bên mua-bán nhưng vẫn vì mục đích tham lợi nhuận mà thực hiện hành vi trộm cắp và tiêu thụ tài sản đó.

Về chủ thể: theo như thông tin bạn cung cấp anh bạn là thuyền trưởng của một tàu chuyên vận chuyển than theo hợp đồng cho nên phải là người có đầy đủ năng lực nhận thức và điều khiển hành vi.

Từ các yếu tố trên có thể thấy, hành vi của anh trai bạn hoàn toàn phù hợp với các yếu tố cấu thành tội Trộm cắp tài sản theo quy định tại điều 173 Bộ luật hình sự 2015.

Thứ ba, tội trộm cắp tài sản chịu mức hình phạt như thế nào?

Căn cứ theo quy định tại khoản 3 điều 173 Bộ luật Hình sự 2015 đã được sửa đổi bởi khoản 34 điều 1 Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Bộ Luật Hình sự 2015 như sau:

“Điều 173. Tội trộm cắp tài sản

3.Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ 07 năm đến 15 năm:

a) Chiếm đoạt tài sản trị giá từ 200.000.000 đồng đến dưới 500.000.000 đồng;”

Theo thông tin bạn cung cấp thì số than mà anh bạn bán đi có giá trị 220 triệu đồng như vậy thuộc quy định tại khoản 3 điều 173 mức cao nhất của khung hình phạt là 15 năm tù.

Thứ tư, nếu bên bị hại không khởi kiện thì người thực hiện hành vi phạm tội trộm cắp tài sản có phải chịu trách nhiệm hình sự không?

Căn cứ theo khoản 1 điều 155 Bộ Luật Tố tụng Hình sự 2015 như sau:

“Điều 155. Khởi tố vụ án hình sự theo yêu cầu của bị hại

Chỉ được khởi tố vụ án hình sự về tội phạm quy định tại khoản 1 các điều 134, 135, 136, 138, 139, 141, 143, 155, 156 và 226 của Bộ luật hình sự khi có yêu cầu của bị hại hoặc người đại diện của bị hại là người dưới 18 tuổi, người có nhược điểm về tâm thần hoặc thể chất hoặc đã chết.”

Như vậy, theo thông tin bạn cung cấp mặc dù hai bên A và B là các bên kí hợp đồng thuê anh bạn vận chuyển 10.000 tấn than từ Quảng Ninh về Hải Phòng đã không khởi kiện thế nhưng anh bạn vẫn bị cơ quan điều tra Công an thành phố Hải Phòng khởi tố về tội Trộm cắp tài sản.

Bởi lẽ tội Trộm cắp tài sản không thuộc nhóm tội theo quy định khoản 1 điều 155 Bộ luật tố tụng hình sự 2015 cần yêu cầu của bị hại thì cơ quan điều tra mới được khởi tố vụ án hình sự mà xét về mức độ, tính chất nghiêm trọng của hành vi phạm tội của anh bạn và giá trị trộm cắp tương đối lớn (220 triệu đồng) cho nên cơ quan điều tra vẫn sẽ tiến hành thu thập chứng cứ, điều tra và khởi tố vụ án hình sự, khởi tố bị can khi thấy có đầy đủ dấu hiệu phạm tội.

Trên đây là lời tư vấn sơ bộ của công ty luật Vilaco dựa trên các dữ liệu bạn đưa ra, để biết chính xác anh bạn phạm tội gì, mức phạt bao nhiêu còn phải chờ vào kết luận của cơ quan điều tra. Nếu có thắc mắc nào vui lòng gọi đến hotline để được luật sư tư vấn trực tiếp.